De overgang van GGz-cliënten van Wmo naar Wlz – interview met Pieter Kuiken van Rondomzorg

Als branchevereniging voor kleinschalige zorg hebben wij onze leden geïnformeerd over de overgang van GGz-cliënten van Wmo naar Wlz.

Pieter Kuiken van Rondomzorg kan inmiddels heel wat over deze overgang vertellen. Hoe ging het proces? Waar liepen zij tegenaan en welke tips heeft hij voor u. U leest het in dit interview.

Hoe zijn jullie geïnformeerd over de beleidswijziging dat GGz-cliënten vanuit de Wmo naar de Wlz kunnen gaan per 2021?

We wisten al wat langer dat deze beleidswijziging eraan kwam. Uiteindelijk zijn we door het sociaal domein Friesland actief geïnformeerd. Begin 2020 hebben zij een informatiebijeenkomst georganiseerd. Het zorgkantoor en CIZ hebben toen informatie verstrekt over de procedure. Vanaf die periode is alles in gang gezet.

Wat betekende de overgang voor jullie organisatie?

Het betekent dat een substantieel deel van onze cliënten in aanmerking komt voor de Wlz GGz. Waarschijnlijk een derde van onze cliënten die momenteel in Wmo beschermd wonen of Wmo lokaal wonen.

Hoe hebben jullie deze overgang intern aangepakt?

Wij wilden in maart van dit jaar starten met het gefaseerd indienen van aanvragen voor Wlz indicaties. Dit heeft wat vertraging opgelopen door verschillende zogenoemde ‘hick-ups’. Denk hierbij aan ontbrekende handtekeningen van behandelaars op het behandelplan waarin de diagnostiek staat beschreven. Deze behandelplannen zijn soms al een paar jaar oud. Daarnaast wil het CIZ bij een aantal cliënten nóg verder terug in de tijd en dossiers inzien van bijvoorbeeld de periode dat iemand nog onder jeugdzorg viel. Dit is begrijpelijk want zij moeten beoordelen hoe lang de zorgvraag al loopt en hoe lang deze naar verwachting nog gaat lopen. Dit kostte heel veel tijd en leverde bij cliënten de nodige stress op. In augustus konden we pas echt starten met indienen en in oktober hadden we het grootste deel ingediend.

Wat hebben jullie gedaan richting zorgkantoor en/of gemeenten?

Wij hadden tot voorheen geen contract met het zorgkantoor, alleen met de gemeenten voor de Wmo. De Wlz valt onder het zorgkantoor en daar moet je dus een contract mee hebben. Ter voorbereiding op de overgang van GGz-cliënten van Wmo naar Wlz hebben wij vorig jaar tussentijds een contract voor de Verstandelijk gehandicapten-groep aangevraagd bij het zorgkantoor. Dit contract hebben wij toegewezen gekregen en geldt voor de rest van dit termijn (2018-2020). Op deze manier hebben we de procedure al een keer doorgelopen en konden we direct door met de inschrijving voor GGz-cliënten voor de periode van 2021-2023. We weten nu waar we aan moeten denken en wat er van ons wordt gevraagd.

Per 1 januari 2021 komt de Wmo voor GGz-cliënten te vervallen en zou de Wlz ingaan. Het CIZ heeft echter aangegeven dat zij de deadlines niet gaan halen. Wij zijn nu in gesprek met de gemeente om te praten over een overgangsregeling.

Wat betekende de overgang voor jullie cliënten?

In de zorgconstructie verandert er voor de cliënten niets. Een Wmo-indicatie moet de cliënt ieder jaar opnieuw aanvragen omdat deze uitgaat van een kortdurende zorgvraag. Ieder jaar weer een gesprek met de gemeente etc. Het voordeel van Wlz-indicatie is dat deze aanvraagprocedure maar één keer nodig is. Dan ben je voor de rest van je leven verzekerd van de zorg waar je recht op hebt. Dit zorgt uiteindelijk voor meer rust bij de cliënt. We hebben ook de nadelen van Wlz besproken. Het is belangrijk dat de cliënten achter de overgang naar Wlz staan, begrijpen wat dit betekent en het nut ervan inzien.

Hoe hebben jullie de cliënten geïnformeerd?

Op een rustige manier uitleggen wat de overgang van Wmo naar Wlz inhoudt. Voor- en nadelen bespreken wij dus ook. Alles gaat in persoonlijk overleg met de cliënt.

Hoe hebben jullie de cliënten kunnen ondersteunen bij de overgang?

Normaal gesproken gaat het proces, kort samengevat, zo: Wij verzamelen alle benodigde stukken en dienen dit gebundeld in bij het CIZ. Daarna vindt er een persoonlijk gesprek plaats met CIZ, de cliënt en wij als aanvrager/ondersteuner. Door corona vindt de beoordeling veel meer plaats op papier in plaats van in een persoonlijk gesprek. Het CIZ belde dan bijvoorbeeld onaangekondigd op naar een cliënt. Niet elke cliënt kan zelf dat soort gesprekken voeren en één cliënt raakte hiervan zelfs in paniek.

Wij ondersteunen de cliënt door goede voorbereiding. Als een cliënt echt het gesprek niet zelf kan voeren dan geven wij dit aan bij het CIZ.

Wat gaan de cliënten merken van deze overgang?

Wanneer de overgang eenmaal is ingezet merkt de cliënt daar niet veel van. De procedure brengt wel wat teweeg bij cliënten, met name door het dossieronderzoek van CIZ.

Wat ging goed in het hele proces?

We hebben op tijd informatie gekregen over de profielen en de aanvraagprocedure. Er zijn tijdig voorlichtingsbijeenkomsten geweest. Het was al langer duidelijk dat deze ontwikkeling eraan zat te komen, dus daar kon je je als zorgaanbieder op voorbereiden.

Wat kan achteraf gezien, verbeterd worden in het proces? Wat hebben jullie geleerd?

Intern gezien hadden we beter eerder kunnen beginnen met de eerste aanvragen. We hebben ons vooraf niet gerealiseerd tegen welke punten we aan zouden kunnen lopen. Nu weten we bijvoorbeeld dat we onder elke diagnostiek een handtekening van de behandelaar nodig hebben.

Welke kansen zagen jullie als/voor kleinschalige aanbieders?

De jaarlijkse indicatie van de gemeente (Wmo) vervalt. Dit verlicht de administratieve druk bij ons én de cliënt weet waar hij/zij aan toe is.

Welke belemmeringen waren er voor kleinschalige aanbieders?

Wanneer je een Wlz-indicatie wil voor je cliënten, dan heb je een contract nodig met het zorgkantoor (als je de zorg niet in PGB wilt leveren). Daar hangen weer heel andere eisen aan dan bij een contact met de gemeente. Daar moet je als zorgaanbieder wel van bewust zijn. Denk bijvoorbeeld aan de governancecode waaraan je moet voldoen alvorens je een contract krijgt.
 
Welke tips of aanbevelingen zouden jullie richting andere kleinschalige aanbieders willen doen?

• Zorg dat de cliënt goed geïnformeerd en voorbereid is. De cliënt moet er achter staan, op de hoogte zijn en moet het nut ervan inzien. De gesprekken met het CIZ zijn confronterend omdat er wordt geprikt op de dingen waarop iemand uitvalt terwijl wij als zorgaanbieders juist werken vanuit groei en ontwikkeling.
• Begin op tijd! Dan kun je anticiperen.
• Verdiep je tijdig in het aanvragen van een contract aan bij het zorgkantoor
• Je vindt heel veel informatie op het Kennisplein van BVKZ, ook omtrent wet- en regelgeving voor deze cliënten.

Wat kunnen de leden binnen vereniging BVKZ voor elkaar betekenen voor deze cliënten en dit proces?

Werk samen met andere kleine en kleinschalige zorgaanbieders uit dezelfde regio en leer van elkaar. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, er zijn zorgaanbieders die het pad al bewandeld hebben. Dat scheelt kosten en stress 😉