Leden aan het woord – Interview met SamenTop over dagbesteding in coronatijd

Op 24 juni sprak BVKZ met Judit Baijens, directeur van stichting Samen Top, over de coronacrisis en de afgelopen maanden. Hardwerkend, creatief, positief ingesteld, maar ook zorgen over de toekomst, haar cliënten en personeel. Hoe was de afgelopen periode, welke lessen hebben zij geleerd en hoe zien de komende maanden eruit? U leest het in onderstaand interview.

Wat doet Samen Top?

Wij proberen mensen met de indicatie Dagbesteding op reguliere werkplekken te plaatsen. Iedereen die bij ons komt, en dat zijn vaak jongeren die van speciaal onderwijs af komen, krijgen een werkplek bij een regulier bedrijf. Dus bijvoorbeeld in een hotel, culturele centra, een supermarkt en andersoortige winkels. Het maakt daarbij niet uit wat het niveau of de problematiek is.

Tot nu toe is onze ervaring dat er voor iedereen een plekje is bij een reguliere werkgever.

Het is belangrijk dat onze ‘Toppers’ (bijnaam van de cliënten) kunnen werken zonder druk en zonder al te hoge verwachtingen. Een aantal Toppers werken zelfstandig samen met een werkcoach, echter de meeste werken in groepen. Die werkcoaches zijn van Samen Top en niet van het bedrijf waar onze cliënten aan de slag gaan. Onze werkcoaches gaan mee naar het bedrijf en weten precies wat er speelt op het gebied van zorg en ondersteuning.

Wij werken met verschillende financieringsvormen, PGB, Wlz, Wmo en onderaanneming.

Waar komt het idee voor Samen Top vandaan?

Ik ben samen met een collega gestart. Mijn collega werkte voorheen voor een grote organisatie in de dagbesteding en zij merkte twee dingen: enerzijds dat er heel weinig op maat kon en anderzijds dat er veel tussen dagbestedingen gehopt werd. Dat hoppen is niet gunstig voor de persoonlijke begeleiding van mensen met beperkingen. Zo kan iemand bij twee verschillende organisaties werken en hebben zij daarmee ook twee verschillende begeleiders. Voor deze groep is dat onhandig. Bij ons heeft iemand één werkcoach, ongeacht waar hij of zij werkt. Inmiddels werken we met ruim 30 werkgevers, 70 cliënten en 15 medewerkers. In vijf jaar tijd zijn we aardig gegroeid en het lukt nog steeds om alles op maat te maken.

Top college
Dit is een samenwerking met Merlijn Academie (onderwijsinstelling) en bedoeld voor cliënten die net een stapje verder willen maar niet mee kunnen in het reguliere MBO onderwijs met bijvoorbeeld klassikaal onderwijs. Het zijn dus uitgeklede en laagdrempelige opleidingen. Onze cliënten kunnen kiezen uit alle 77 MBO-leidingen en alle competenties die daarbij horen. Ons begeleidend personeel is opgeleid tot praktijkopleider en zij examineren zelf. Op basis van de werkprocessen kan een topper een branche praktijk verklaring krijgen. Wij vinden dit belangrijk omdat zo’n branche praktijk verklaring dezelfde taal spreekt als een werkgever. In september pakken we Top-college weer op, door corona was het stilgelegd.

Hoe was het voor jullie toen in maart veel op slot ging door corona?

Alles lag bij ons stil en niemand kon meer komen. In de eerste weken keken we naar wat doorbetaald moest worden. Wij zijn gaan bezuinigen waar we konden: de bussen zijn direct in opslag gegaan en we moesten flexibele- en tijdelijke krachten laten gaan. In het begin werd gezegd dat budgethouders niet mochten doorbetalen. Als dat was doorgezet dan was het heel snel gedaan met onze organisatie want alle kosten lopen gewoon door. Je kunt wel iets bezuinigen maar niet alles. Ik ben nu in kaart aan het brengen hoeveel we nu precies hebben bezuinigd. Het lijkt heel wat, maar op de hele som is er maar een klein deel dat je kunt bezuinigen.

Als kleine zorgondernemer wordt het dan wel spannend. We mochten geen aanspraak maken op landelijke maatregelen. Per Saldo en de zorgkantoren zijn er voor de budgethouders en cliënten, als zorgondernemer is het dan lastig om ergens advies in te winnen of informatie te vinden. Heel fijn dat er dan een branchevereniging is waar wij terecht konden, BVKZ. Ik kende jullie al langer via andere BVKZ-leden. Heel fijn om in deze onzekere Corona tijden terug te kunnen vallen op BVKZ, net als voor heel veel kleine zorgondernemers in ons netwerk. Omdat het lang onzeker bleef hoe de maatregelen in de zorg eruit zouden gaan zien, ben ik zo’n twintig kleine zorgondernemers gaan bellen en heb hen gevraagd waar zij tegenaan liepen. Bij allemaal waren de zorgen om stabiel voortbestaan groot. Die verhalen heb ik gebundeld en besproken met de directie van BVKZ) en zij hebben dit toen meegenomen in de gesprekken richting VWS. Uiteindelijk kregen ze de handen op elkaar in de zorgoverleggen en kwam het bericht dat budgethouders door mochten betalen. Een fijne maatregel die het zorglandschap de grootste kans bood om intact te blijven, zodat ook na Corona cliënten weer terug naar hun zorgverleners zouden kunnen.

Hoe reageerden budgethouders hierop?

De meeste budgethouders snappen de maatregel en werken er goed aan mee. Budgethouders zien ook in dat dit de beste manier is om het zorglandschap in stand te houden zoals het is. De maatregelen voor de aanvraag voor meerzorg voor budgethouders is ook goed ingericht en maakt het doorbetalen makkelijker, ook als er aan de andere kant extra zorg nodig is, door het wegvallen van reguliere zorg. De doorbetaling vanuit gemeente en hoofdaannemers komt lastiger op gang. Er is nog veel onduidelijkheid over de uitvoering van deze maatregelen. Hierdoor liggen betalingen volledig stil, of lopen ernstige vertraging op.

In juni mochten de dagbestedingen weer onder bepaalde voorwaarden opstarten. Hoe was dit voor jullie?

Ook toen wij gesloten waren, zijn wij in sommige gevallen nog wel doorgegaan. We hebben altijd gedaan wat we konden, eventueel individueel en op afstand. We zitten nu in een soort corona 2.0 fase: in de eerste fase sta je drie maanden helemaal stil en bezuinig je op alles waar je maar kan. Nu komen we in de dure maanden waarin je moet investeren in vervoer, personeel, locaties om bijvoorbeeld die 1,5 meter afstand te kunnen bewaken. Helaas blijven de inkomsten nog steeds achter, de groei is eruit, het debiteurensaldo loopt op en er moeten investeringen gedaan worden. We zijn er dus nog niet. We zijn ontzettend blij om de meeste Toppers weer aan het werk te zien en langzaamaan alle werkplekken weer open gaan, maar we hebben nog wel een weg te gaan om Corona achter ons te laten. Door het handhaven van de maatregelen, hopen we Corona buiten de deur te laten en langzaam als organisatie weer de oude te kunnen worden.

Declareren jullie de meerkosten?

Het declareren van die meerkosten is onduidelijk voor ons. Wij kunnen duidelijk laten zien dat wij meerkosten hebben, bijvoorbeeld omdat we nu in kleinere groepen werken en dus meer personeel in moeten zetten. – Daarnaast hebben we extra ruimte moeten huren om gehoor te kunnen geven aan de 1,5 meter afstand. De aanschaf van Corona beschermingsmaterialen beginnen ook aardig in de papieren te lopen. Het is momenteel onduidelijk of en hoe we als organisatie deze meerkosten ergens vergoed kunnen krijgen. Het is lastig om dit door te rekenen aan budgethouders, daar we met hen zorgovereenkomsten hebben op basis van dagdelen. En hoe moeten budgethouders dit dan vervolgens verantwoorden? Ik weet nog niet hoe ik dit terug moet krijgen en daarover zijn we in gesprek met BVKZ. Fijn om dit samen met BVKZ uit te kunnen zoeken.

Wat is de grootste les die jullie hebben geleerd?

Ik heb gezien hoe veerkrachtig onze organisatie is. Daar was ik me niet bewust van. Hoe ons personeel en onze Toppers alles hebben opgevangen in de afgelopen periode dat is echt ongelooflijk. We hebben geleerd om meer op eigen kracht te varen en eigen regie te houden. We hebben binnen onze organisatie met heel veel partijen te maken de Toppers zelf, ouders, personeel, de gezinnen, onderaannemers en toeleveranciers zoals scholen. Iedereen heeft ten tijde van Corona wel een mening of standpunt. Helaas kun je het in deze tijden niet altijd iedereen naar de zin maken. We hebben al snel ingezien dat we een eigen koers moesten bepalen. Al vanaf begin maart hebben we een speciaal ‘Corona team’ samengesteld. Zij hebben de afgelopen maanden de koers en maatregelen bepaald. In het Corona team zaten collega’s die zich bezig hielden met kwaliteit van zorg, de operatie, financiën en bedrijfsvoering. Gezamenlijk hebben zij de organisatie door deze hele onzekere periode geloodst. Fijn om te zien dat we als organisatie sterk genoeg zijn om deze crisis het hoofd te bieden.

Wat heeft je doen besluiten om in deze tijd lid te worden van een branchevereniging?

Het werd in deze onzekere tijden in één klap duidelijk wat de toegevoegde waarde is van een branchevereniging. In crisistijd heb je er direct profijt van. Nu zijn we ook gegroeid en kunnen wij ook andersom van toegevoegde waarde te zijn voor BVKZ. Wat ik verwacht van dit lidmaatschap is dat de situaties waar wij, en ander kleine zorgondernemers, mee worstelen worden gebundeld richting belangrijke partijen en dat dit ook een bepaalde kracht meekrijgt. Wij, in ons eentje, zijn te klein om een duidelijk signaal af te geven. Het verenigd zijn is één van de belangrijkste reden om lid te zijn.